Bonetta, Sarah Forbes (1843-1880)
Arabirin Sarah Forbes Bonetta, je omo Oba egbado yewa ni Ipinle Ogun. Won bi Bonetta ni odun 1843, sugbon ako mo oruko awon ti won bi I sugbon itan filele wipe omo oba egbado ni oje. Awon obi ati awon omo iya ati baba re ti ku, nipase awon ako ni leru ni odun 1847
Gezo ti oje oba ilu dahomey ko ogun ja oke odan, ni abule ti won bi Sarah si, Oba Gezo je onijagidijagan, ti ki igbo kigba eniyan ti oferan owo eru sise lopolopo ti kosi se tan lati dawo re duro, leyin ti Oba birin ti ilu England ti pase pe ki gbogbo igberiko dawo owo eru sise duro, ni akoko yi ni won ko gbogbo idile Sarah leru ti won si pa awon obi re ati awon egbon re sugbon fun idi kan tabi ekeji won da sarah si titi di odun 1849. Ni odun 1849 yi ni Ogbeni Fredick Forbes se abewo si ilu Dahomey lati parowa fun Oba Gezo wipe ki odawo owo eru sisi duro. Ni akoko yi ni Fredrick se akiyesi omode birin yi ti osi be Oba Gezo wipe ki o fi omobirin naa sile fun ohun ki ohun mu lo fise ebun fun Oba birin Victoria. O parowa fun wipe omobirin naa aje ebun lati owo oba ile adulawo si oba ilu oyinbo. Inu oba Gezo dun lati gbo alaye ti Fredrick se, osi fa omo birin naa fun Fredrick. Omobirin na gbe pelu Fredrick fun bi Odun mefa ni ile alawo dudu, ose Iribomi, osi yi oruko pada kuro ni Aina si Sarah Forbes Bonneta. Fredrick se alaye wi pe omo naa jafafa, osi ni ebun orin kiko, osi gbo ede geesi beeni osi le so. Ogbon ori e ju ti awon omo alawo funfun miran ti won jijo je egbe lo. Osi ni afojusi ati eran iferan lara.
Fredrick mu Sarah losi ilu Londonu ni odun 1850 lati lori oba birin Elisabeti. Inu Elisabeti dun lati ri omo naa, wipe oje omo ti ojafafa. Ni igba ti Fredrick ku ni odun 1851 Oba birin Elisabeth gba a sodo gege bi omo osin se itoju re. leyin odun kan ti sarah de ilo Londunu ni obere si se aisan iko, idi niyi ti won mu lo si ilu freetown ni Sierra Leone, ibe ni oti ka iwe ti osi yege ti osi pada si ilu londonu ni odun 1855. Ni osu kinni odun 1862 ni igba ti ope omo odun mokandinlogun ni opade onisowo Yoruba Captain Jame Pinso Labulo ti oje omo ogbon odun ti won si se igbeyawo ninu osu kejo odun naa. Awon mejeji gbe ni ilu londonu fun igba di e ki won to pada si ilu sierra Leonne. Obi omo obirin ti oso orukore ni Victoria pelu Ase lati owo Oba birin Victoria ni ilu London, leyin eyi ni otun bi okunrin meji. Sara jade laye ni odun 1867 ni pase iko o fere, won se ayeye igbehin ti olarinrin fun, Oba birin Victoria si mu awon omo re gege bi omo ti osi nse toju won. Awon iran Sarah wa ni agbegbe ilu eko ni ode oni ti won gbe ni irorun.
